Eiken als uitgangspunt
Eeuwen geleden toen Europa vol stond met oerbossen was eikenhout goed beschikbaar en werd dan ook veel gebruikt voor het bouwen van woningen. Huizen werden bijna volledig gebouwd uit eikenhout. Toen de oerbossen in omvang afnamen, werden steeds meer andere technieken gebruikt zoals: vakwerkhuizen, plaggenhutten, bakstenen enz. Ook tegenwoordig worden houtskelethuizen gebouwd met een minimum aan hout. In de laatste jaren is eiken vooral in vloeren gebruikt.
Eikenhout heeft een aantal kenmerkende eigenschappen:
- Hoge sterkte.
- Bestand tegen ongedierte.
- Eikenhout is onvriendelijk voor levende wezens (giftig); Wie ooit een eiken splinter heeft opgelopen, weet daar alles van.
- Duurzaam.
- Bestand tegen rot, mits goed droog bewaard.
- Is mooi glad af te werken.
Eiken in de meubelbouw
Ook in de meubelbouw is eikenhout door de eeuwen heen veel gebruikt. De duurzaamheid en gladde afwerking zijn hiervoor van groot belang geweest.
Zijn er alternatieven
Ja. Naast de tientallen geïmporteerde houtsoorten verdient populier meer aandacht. Populier (latijn: Populus) is een boom die in Nederland heel veel voor komt. De boom groeit snel en gedijt goed op de meeste grondsoorten. Het hout is zacht en wit tot grijs van kleur en het kost slechts een fractie van harde houtsoorten. Een paar toepassingen op een rijtje:
- klompen,
- pallets,
- triplex,
- sinaasappelkistjes,
- houten lepels,
- lucifers,
- papierproductie,
- Mona Lisa, ja de Mona Lisa is geschilderd op een populieren paneel.
Waarom populierenhout gebruiken
Omdat populieren snel groeien zit er veel water in de boom. Tijdens het drogen wordt dit water vervangen door lucht waardoor dit hout isoleert en dus warm en prettig aanvoelt (klompen). Het hout splintert niet en zelfs al zou je er iets van binnenkrijgen, het is niet giftig (houten lepels). Naast deze mensvriendelijke eigenschappen zijn er ook milieu-aspecten. Omdat het hout in Nederland groeit is er geen milieubelasting door het vervoer uit verre landen.
Toepassing in huis
Als houten vloer
Mensen die regelmatig op blote voeten op een vloer lopen, weten deze houtsoort zeker te waarderen. Omdat het hout zacht is, zal de vloer snel beschadigen door naaldhakken en vallende harde voorwerpen. Door deze beschadigingen krijgt de vloer snel een rustiek karakter. Zorg ervoor dat het hout goed droog is en laat de gezaagde planken indien mogelijk een behoorlijke tijd acclimatiseren.
Als meubelhout
Bij de restauratie van ons 16e eeuwse vakantiehuis heb ik een tafel uit populierenhout gemaakt naar een model van de “vette keuken” van Pieter Brueghel. Klik op de volgende link om de resultaten van de restauratie te zien : [LINK1]
Deuren
De deuren in de Schepenbank zijn naar 16e eeuwse voorbeelden uit populierenhout gemaakt.
Behandeling
Populieren vloerplanken laten zich goed behandelen met lijnolie omdat deze makkelijk aan te brengen is, makkelijk te herhalen en milieutechnisch verantwoord is. Een lijnolie recept: 1 deel gekookte lijnolie, 0.5 deel gomterpentine en een beetje siccatief. De gomterpentine is een derivaat uit naaldbomen en zorgt voor een betere indringing in het hout. Het siccatief zorgt voor een snellere droogtijd.